Pęknięcia termiczne szkła — jak powstają i jak im zapobiegać?

Szkło okienne powinno wytrzymywać temperatury sięgające kilkuset stopni Celsjusza. Niestety, zdarzają się sytuacje, gdy szyba pęka po nagrzaniu do znacznie niższego poziomu. Część winy za to mogą ponosić źle dobrane rolety.

Dlaczego szyby w oknach mogą samoistnie pękać?

Czynnikiem, który może powodować samoistne pękanie szyb, jest różnica temperatur. Warto pamiętać, że szkło — jak wiele innych materiałów — zmienia objętość pod wpływem ciepła. Jeżeli więc szyba jest nierównomiernie nagrzana, niektóre jej partie rozszerzają się bardziej, podczas gdy inne — mniej lub wcale. Prowadzi to do powstawania naprężeń w strukturze materiału. Jeżeli będą one zbyt duże, dojdzie do pęknięcia. Uszkodzenia tego typu łatwo rozpoznać: zaczynają się one zwykle w skrajnej części szyby i są prostopadłe zarówno względem płaszczyzny tafli szkła, jak i jej krawędzi.

Dlaczego w szkle powstają napięcia termiczne?

Do powstawania napięć termicznych w szybie dochodzi w dwóch sytuacjach. Najczęściej szkło nagrzewa się nierównomiernie pod wpływem działania promieni słonecznych. Zjawisko to występuje przede wszystkim w oknach skierowanych na południe — różnice temperatur są w ich wypadku największe. Przyczyną naprężeń w szybie bywa też sąsiedztwo emitujących ciepło elementów wyposażenia domu lub mieszkania (kaloryferów, klimatyzatorów, lamp).

W jaki sposób rolety i żaluzje mogą przyczynić się do powstania pęknięć termicznych?

Jak wspomnieliśmy na wstępie, jedną z przyczyn powstawania pęknięć termicznych szkła, może być stosowanie nieodpowiednich żaluzji i rolet. Mowa tu przede wszystkim o modelach typu blackout, które nie przepuszczają światła i promieni podczerwonych — po ich zaciągnięciu ciepło kumuluje się w obszarze pomiędzy roletą a szybą. W rezultacie większość powierzchni szkła zostaje mocno nagrzana. Wyjątkiem od tej reguły jest część szyby schowana w ramie — ta pozostaje stosunkowo chłodna. Efektem są niebezpieczne dla struktury szkła naprężenia, prowadzące często do powstawania pęknięć.

Które okna są najbardziej narażone na pękanie termiczne?

Na zjawisko pękania termicznego najbardziej narażone są — paradoksalnie — nowoczesne okna dwukomorowe. Stosowane w nich pakiety szyb zapewniają bardzo dobry poziom izolacji, jednak efektem ubocznym ich użycia są wysokie różnice w szybkości nagrzewania się szkła. Ponadto ryzyko rośnie wówczas, gdy:

• szyby są oklejone materiałem lub pokryte farbą absorbującą promieniowanie słoneczne;
• okna mają dużą powierzchnię (sprzyja to powstawaniu naprężeń wynikających z nierównomiernego nagrzewania się tafli).

Oczywiście nie oznacza to, że w każdej z tych sytuacji musi dojść do pęknięcia — można tego uniknąć (lub przynajmniej znacząco zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia szkód), stosując się do kilku reguł.

Jak zapobiegać pękaniu termicznemu szyb?

Przede wszystkim należy zastanowić się nad zastąpieniem rolet i żaluzji typu blackout modelami częściowo przepuszczającymi promieniowanie słoneczne (dotyczy to zwłaszcza okien o południowej wystawie). Ponadto należy unikać:

• opuszczania przesłon do połowy;
• pozostawiania stolarki przesuwnej w pozycji, w której dwie szyby zachodzą na siebie;
• mycia szyb gorącą wodą przy niskiej temperaturze na zewnątrz.

Opisane działania powodują podniesienie temperatury w części tafli szkła, a tym samym — zwiększenie naprężeń i wzrost ryzyka powstania pęknięć.

Należy też pamiętać, by zawsze pozostawiać odpowiedni odstęp pomiędzy szybami a zasłonami i innymi elementami wyposażenia domu (co najmniej 25 mm), tak, by powietrze mogło swobodnie cyrkulować i odbierać część zgromadzonego w szkle ciepła.

Sprawdź naszą ofertę okien OP Invest w Nowym Sączu!